De Zuiderzeevloot van Steven & Jan Hopman

Michaël Koelewijn • 10 juli 2023

Sinds 2010 is Museum Spakenburg de thuishaven van een unieke vloot scheepsmodellen bestaande uit schepen die alle de Zuiderzee hebben getrotseerd. Vanaf nu zijn ze niet alleen in het museum te bezichtigen, maar ook online!

Net zoals veel andere musea is Museum Spakenburg bezig met het digitaliseren van de collectie. Digitalisering heeft veel voordelen. Zo maakt het onze collectie toegankelijker voor een breed publiek. Het plan is de komende jaren steeds meer objectcategorieën uit onze collectie online te zetten.
Als een eerste stap is besloten de scheepsmodellen te ontsluiten, waarbij de schepen gemaakt door Steven en Jan Hopman het gros vormen (22 van de 28 modellen). In deze blog willen we graag aandacht schenken beide Hopman en de geschiedenis die aan de door hun gecreëerde Zuiderzeevloot vooraf ging.


De visserszoon

Steven Hopman (1936-2015) wilde eigenlijk niets anders dan zijn vader Jan Hopman opvolgen die met de botter BU 87 de Zuiderzee en later het IJsselmeer afviste. Zijn vader zag echter geen toekomst meer voor zijn zoon op zee en wist, met wat moeite, hem te overtuigen om toch werk op wal te zoeken. Hij werd timmerman, maar de zee bleef trekken en regelmatig voer hij mee met z'n vader. Dit leidde er ook toe dat hij het hele schip in kaart bracht toen hij aanvoelde dat het schip verkocht zou worden met het idee om er nog eens een model van te maken. 


Het eerste model

Met het bouwen van modellen begon hij in 1960, toen hij op schaal 1:20 de BU 87 van zijn vader namaakte.

Toen het idee in hem op kwam om een echte Zuiderzeevloot te maken ging hij echter snel over op 1:15, zo kon hij ook de kleinere schepen die op de Zuiderzee hebben gevaren beter namaken. In 1964 kreeg hij het verzoek van de gemeente Bunschoten om in opdracht een botter-model te bouwen. Na drie jaar hard werken was de BU 9 klaar, welke nog steeds te bezichtigen is op het gemeentehuis. Het modellen bouwen ging vanaf toen gestaag. Tot 1975 maakte hij zes modellen, tot 2000 34 en tot 2012 al 67 modellen. In het bouwen is hij sinds 2000 bijgestaan door zijn zoon, Jan Hopman (vernoemd naar zijn grootvader), die het maken van modellen bijna met de paplepel kreeg ingegoten. Vijf van de 22 modellen van Hopman's Zuiderzeevloot zijn door hem gemaakt, waaronder de paling aak, het grootste schip in de vloot.


De digitale vloot

Vanaf vandaag zijn de 22 modellen gemaakt door Steven en Jan Hopman (evenals zes andere scheepsmodellen uit onze collectie) online te bekijken, samen met informatie over het scheepsmodel en het precieze schip, indien dit beschikbaar was. Klik op de knop hieronder en laat je verrassen door de modellen:

Naar de Zuiderzeevloot

Deel dit artikel

door Jeanet Huijgen 6 oktober 2025
Van bodemschatten tot herinneringen, van opgraving tot huishouden: Deze avond zie je hoe geschiedenis overal om ons heen is. We maken een inspirerende tijdreis gedurende deze speciale editie van het Cultureel Café, georganiseerd tijdens de Maand van de Geschiedenis met het thema 'Natuurlijk'. Kom luisteren naar interessante lezingen en we sluiten af in Museum Spakenburg, waar je de archeologische vondsten zelf kunt bewonderen en kunt napraten.
door Jeanet Huijgen 23 september 2025
In de provincie Utrecht zit veel ‘verleden’ in de bodem. Bekende voorbeelden zijn de grafheuvels op de Heuvelrug, de Romeinse limes en de middeleeuwse plaats Dorestad. Maar er is nog veel meer gevonden, ook in Bunschoten-Spakenburg. Een selectie daarvan is te zien in de tentoonstelling ‘Een bodem vol vondsten’, die vanaf 24 september 2025 tot en met 3 januari 2026 te zien is in Museum Spakenburg.
door Adriaantje de Jong 11 september 2025
Zoals gebruikelijk is ook doet Museum Spakenburg ook dit jaar weer mee als locatie van de Kunstroute. Omdat dit evenement op 12 en 13 september, wederom samen valt met het weekend van Open Monumentendag is er besloten de deuren wagenwijd open te zetten. Dit betekent dat dit weekend het museum gratis te bezoeken is! Irene Dijkema is onze exposant en het is het laatste weekend van de tentoonstelling ‘Vissen naar historie’ over Peter Dorleijn en de Zuiderzeevisserij. Daarnaast is het bijzonder om een kijkje te nemen in de monumentale visrokerij die zich op het museumterrein bevindt. Genoeg reden dus om even langs het museum te gaan.
door Adriaantje de Jong 13 mei 2025
Kunstenaarscollectief Windkracht 10 exposeert vanaf 14 mei tot 1 september in Museum Spakenburg. De textielkunstenaars, afkomstig uit heel Nederland, lieten zich inspireren door het thema ‘Geloof, Hoop en Liefde’. Hun werk wordt binnen en buiten geëxposeerd en vormt een verrassend geheel in verbinding met de vaste presentatie van het museum.
door Jeanet Huijgen 24 maart 2025
Donderdag 10 april van 19.30 tot 21.30 uur Hoor meer over 80 jaar bevrijding en de Grebbelinie in Bunschoten-Spakenburg in de bibliotheek. Oud-burgemeester Van de Groep vertelt over de Grebbelinie. Ook zie je een stukje uit een documentaire 'Geschiedenis van Bunschoten Spakenburg en Eemdijk'. Drie 'levende boeken' vertellen hun persoonlijke verhaal over de impact van de oorlog en het belang van vrijheid. Daarna kun je onder het genot van een drankje in Museum Spakenburg kijken naar de rol van Spakenburg bij de Grebbelinie.
door Adriaantje de Jong 1 november 2024
In Museum Spakenburg komt de tijd van de Zuiderzeevisserij tot leven in de expositie ‘Vissen naar historie, Peter Dorleijn en de Zuiderzeevisserij'. Dorleijn is de expert in Nederland als het gaat over de historie van de botter en de visserij op de voormalige Zuiderzee. Dankzij zijn onderzoek, tekeningen en collectie is kennis over deze belangrijke bedrijfstak niet verloren gegaan. De tentoonstelling toont objecten zoals vistuig, botteronderdelen, gereedschappen en aquarellen die uitleg geven over verschillende vistechnieken. De expositie is te zien tot 6 september 2025.
Meer berichten